Hiện nay, các dòng xe máy điện đều được trang bị các loại phanh hiện đại, có ưu – nhược điểm và cách sử dụng khác nhau. Do vậy, người dùng cần nắm chắc cách sử dụng hệ thống phanh trên xe máy điện để điều khiển phương tiện đảm bảo an toàn khi vận hành. Vì vậy, trong bài viết sau đây, VinFast Vĩnh Thành sẽ hướng dẫn chi tiết cách sử dụng hệ thống phanh trên xe máy điện. Hãy cùng nhau theo dõi nhé!

Hướng dẫn chi tiết cách sử dụng hệ thống phanh trên xe máy điện

Tìm hiểu các hệ thống phanh trên xe máy điện

Phanh đĩa

Phanh đĩa là một trong những hệ thống phanh phổ biến và hiệu quả nhất trên các loại xe máy, đặc biệt là xe máy điện. Hệ thống phanh đĩa bao gồm ba thành phần chính: đĩa phanh, má phanh và cùm phanh.

• Đĩa phanh: Là một bộ phận cố định, gắn chặt vào trục bánh xe và quay cùng với bánh. Đĩa phanh có hình dạng tròn, làm từ vật liệu chịu nhiệt cao và có độ bền tốt, chịu được lực ma sát lớn.
• Má phanh: Là các miếng đệm gắn vào cùm phanh, có nhiệm vụ tạo ra ma sát với đĩa phanh khi hệ thống phanh hoạt động. Má phanh thường được làm từ các hợp chất gốm, kim loại, hoặc vật liệu tổ hợp để đảm bảo hiệu quả phanh cao và độ bền lâu dài.
• Cùm phanh: Đây là phần chứa hệ thống piston thủy lực. Khi người lái xe bóp tay phanh, dầu phanh trong cùm phanh sẽ được nén, đẩy piston ra ngoài và làm cho má phanh tiếp xúc với đĩa phanh. Điều này tạo ra lực ma sát, làm giảm tốc độ quay của bánh xe và giúp xe dừng lại.

Trên các mẫu xe máy điện thế hệ mới, phần lớn các hệ thống phanh đĩa đều được thiết kế với cùm phanh cố định. Khi người lái sử dụng phanh, áp lực từ dầu phanh được truyền đến piston, làm cho má phanh ép chặt vào đĩa phanh. Lực ma sát sinh ra giữa má phanh và đĩa phanh làm giảm tốc độ quay của bánh xe, giúp xe giảm tốc độ và dừng lại.

Phanh đĩa có ưu điểm nổi bật là khả năng giải nhiệt tốt nhờ cấu tạo hở. So với hệ thống phanh tay trống, phanh đĩa không bị giữ nhiệt lâu, giúp duy trì hiệu suất phanh ổn định hơn. Hiện nay, các nhà sản xuất thường sử dụng vật liệu có khả năng chịu nhiệt cao để chế tạo đĩa phanh, và thiết kế đục lỗ hoặc rãnh trên bề mặt đĩa để cải thiện khả năng giải nhiệt. Ví dụ, xe máy điện VinFast Theon trang bị hệ thống phanh đĩa ABS cho cả hai bánh, mang lại hiệu suất phanh vượt trội và an toàn cao.

Tuy nhiên, phanh đĩa cũng có một số nhược điểm. Do cấu tạo hở, phanh đĩa dễ bị bám bụi, bùn đất và các chất bẩn khác. Nếu không được vệ sinh và bảo trì định kỳ, các chất bẩn này có thể làm giảm hiệu suất phanh, gây mòn không đều trên má phanh và đĩa phanh. Kết quả là hiệu suất phanh giảm sút và có thể ảnh hưởng đến sự an toàn khi vận hành xe. Do đó, việc kiểm tra và bảo trì hệ thống phanh đĩa thường xuyên là rất quan trọng để đảm bảo hiệu quả phanh tối ưu và sự an toàn khi lái xe.

Phanh đĩa có ưu điểm nổi bật là khả năng giải nhiệt tốt nhờ cấu tạo hở

Phanh tang trống

Phanh tang trống là một trong những loại hệ thống phanh cổ điển và đơn giản nhất, thường được sử dụng trên nhiều loại xe máy và ô tô. Cấu tạo của phanh tang trống chủ yếu bao gồm hai phần chính: trống phanh và má phanh.

• Trống phanh: Là phần nằm bên ngoài, có hình dạng trụ rỗng và được gắn chặt với trục bánh xe. Khi bánh xe quay, trống phanh cũng quay theo. Trống phanh thường được làm từ vật liệu gang hoặc hợp kim chịu nhiệt, nhằm đảm bảo độ bền và khả năng chịu lực ma sát cao. Bề mặt bên trong của trống phanh có thiết kế đặc biệt để tối ưu hóa khả năng tiếp xúc với má phanh, giúp tăng hiệu quả phanh.
• Má phanh: Được lắp đặt bên trong trống phanh và có nhiệm vụ tạo ra lực ma sát với bề mặt của trống phanh. Má phanh thường được chế tạo từ các hợp chất gốm hoặc kim loại và được thiết kế để tiếp xúc trực tiếp với trống phanh khi hệ thống phanh hoạt động. Má phanh có thể gắn trên cơ cấu cánh tay đòn và trục cam xoay, giúp điều chỉnh khoảng cách và áp lực tiếp xúc với trống phanh.

Khi người lái bóp phanh, lực từ tay phanh sẽ truyền đến cơ cấu cánh tay đòn và trục cam, làm cho má phanh di chuyển ra ngoài và tiếp xúc với bề mặt của trống phanh. Sự tiếp xúc này tạo ra lực ma sát, làm giảm tốc độ quay của bánh xe. Kết quả là, xe sẽ giảm tốc độ và cuối cùng dừng lại hoàn toàn.

Phanh tang trống có một số ưu điểm đáng chú ý. Cấu tạo của nó đơn giản, với kết cấu kín giúp bảo vệ các bộ phận bên trong khỏi bụi bẩn, nước, và các yếu tố môi trường khác. Điều này làm cho hệ thống phanh tang trống rất phù hợp với nhiều điều kiện thời tiết và đường sá khác nhau. Hơn nữa, vì có kết cấu đơn giản, phanh tang trống thường có giá thành thấp và dễ dàng bảo trì, thay thế.

Tuy nhiên, phanh tang trống cũng tồn tại một số nhược điểm. Do cấu tạo kín, hệ thống này có khả năng giảm nhiệt kém hơn so với phanh đĩa. Khi có lực ma sát lớn, chẳng hạn như khi phanh gấp hoặc khi đổ đèo, nhiệt độ trong trống phanh có thể tăng cao, làm giảm hiệu suất phanh. Hiện tượng này được gọi là “hiện tượng phai phanh”, có thể dẫn đến giảm hiệu quả phanh và tiềm ẩn nguy cơ an toàn khi lái xe.

Tóm lại, mặc dù phanh tang trống có nhiều ưu điểm về độ bền, khả năng chịu được điều kiện môi trường và chi phí thấp, nhưng nó cũng có hạn chế về hiệu suất phanh khi gặp tình huống yêu cầu phanh khẩn cấp hoặc trong điều kiện đường xá đồi núi. Do đó, việc lựa chọn loại hệ thống phanh phù hợp cần cân nhắc đến các yếu tố sử dụng cụ thể và nhu cầu về hiệu suất phanh.

Phanh tang trống trên xe máy điện

Cách sử dụng hệ thống phanh trên xe máy điện an toàn

Để đảm bảo an toàn khi giảm tốc độ và dừng lại trên xe máy điện, người dùng cần nắm vững cách sử dụng hai phương pháp phanh chính: phanh động cơ và phanh thường. Việc kết hợp cả hai phương pháp này sẽ tối ưu hóa hiệu quả phanh và tăng cường sự an toàn cho người điều khiển.

Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về cách sử dụng hệ thống phanh trên xe máy điện để đảm bảo an toàn và hiệu suất tối ưu.

Phanh động cơ

Phanh động cơ là một phương pháp kiểm soát tốc độ rất hiệu quả. Để sử dụng phanh động cơ, bạn cần thực hiện các bước sau:

• Nhả tay ga: Khi bạn muốn giảm tốc độ hoặc dừng lại, hãy từ từ nhả tay ga để giảm vòng tua của động cơ. Điều này làm cho động cơ giảm tốc độ quay và tạo ra lực hãm tự nhiên.
• Giữ tay ga ở vị trí thấp: Để duy trì tốc độ chậm hoặc dừng lại hoàn toàn, bạn nên giữ tay ga ở vị trí thấp hoặc nhả hoàn toàn, tùy thuộc vào mức độ giảm tốc độ cần thiết.

Việc sử dụng phanh động cơ giúp giảm tốc độ xe mà không cần phải sử dụng phanh thường quá nhiều, điều này giúp giảm mài mòn cho các bộ phận phanh và cải thiện hiệu quả sử dụng năng lượng.

Sử dụng phanh thường

Trên xe máy điện, hệ thống phanh thường bao gồm hai loại phanh: phanh bánh trước và phanh bánh sau. Cách sử dụng các loại phanh này tương tự như trên xe máy xăng:

• Trên xe máy xăng: Phanh bên tay phải điều khiển phanh bánh trước, và cần phanh phía dưới chân phải điều khiển phanh bánh sau.
• Trên xe tay ga: Phanh tay bên trái điều khiển phanh bánh sau, và phanh tay bên phải điều khiển phanh bánh trước.
• Trên xe máy điện: Phanh trái điều khiển phanh bánh sau, trong khi phanh bên phải điều khiển phanh bánh trước.

Cách sử dụng hệ thống phanh trên xe máy điện an toàn

Một số lưu ý khi sử dụng hệ thống phanh trên xe máy điện

Kỹ năng phanh an toàn

Để phanh xe máy điện một cách an toàn và hiệu quả, bạn cần tuân theo các kỹ năng sau:

• Giảm Tay Ga Trước Khi Phanh: Khi bắt đầu phanh, hãy từ từ giảm tay ga để động cơ giảm tốc độ hoạt động. Việc này giúp giảm áp lực lên hệ thống phanh và giúp kiểm soát tốc độ một cách mượt mà hơn.
• Kết Hợp Phanh Bánh Trước và Bánh Sau: Để đạt hiệu quả phanh tối ưu, bạn nên sử dụng cả phanh bánh trước và phanh bánh sau đồng thời. Bóp phanh nhẹ nhàng và đồng đều để tránh làm xe bị mất cân bằng hoặc trượt.
• Tránh Phanh Gấp: Phanh gấp có thể gây ra tình trạng mất kiểm soát và dễ dẫn đến tai nạn. Hãy luôn phanh một cách từ từ và nhấn phanh một cách dứt khoát nhưng nhẹ nhàng.
• Xử Lý Khẩn Cấp: Trong trường hợp khẩn cấp, hãy nhanh chóng nhả tay ga và sử dụng cả phanh trước và phanh sau đồng thời. Có thể phanh mạnh hơn so với các trường hợp thông thường, nhưng cần tránh giữ quá chặt tay phanh. Điều này giúp giữ cho xe ổn định và tránh bị trượt.

Lưu ý khi sử dụng phanh của xe điện VinFast

Đối với các mẫu xe máy điện VinFast, khi bạn sử dụng phanh động cơ, điện sẽ bị ngắt hoàn toàn. Vì vậy, trong các tình huống giao thông đông đúc hoặc khi gặp tắc đường:

• Giảm Ga: Ưu tiên giảm ga để duy trì tốc độ hợp lý và giữ khoảng cách an toàn với xe phía trước.
• Sử Dụng Phanh Khi Cần: Sau khi giảm ga, bạn có thể sử dụng phanh để điều chỉnh tốc độ hoặc dừng lại.

Việc giảm ga và sử dụng phanh hợp lý giúp tăng cường an toàn khi lái xe trong điều kiện giao thông đông đúc và kéo dài tuổi thọ của xe máy điện.

Tóm lại, việc sử dụng hệ thống phanh trên xe máy điện đòi hỏi sự kết hợp hợp lý giữa phanh động cơ và phanh thường. Nắm vững các kỹ năng phanh an toàn và tuân theo hướng dẫn sử dụng sẽ giúp bạn điều khiển xe máy điện một cách hiệu quả và giảm thiểu nguy cơ tai nạn.